Sıkça sorulan sorular

Ortodontist / Ortodonti uzmanı kimdir?
Ortodonti uzmanı, diş hekimliği eğitiminin akabinde üniversitelerin ilgili kürsülerinde doktora çalışması yapan bireye denir. Diş hekimliği eğitimi 5 yıldır. Dişhekimliği eğitiminden sonra 4-6 yıl ortasında doktora/uzmanlık eğitimi yapılır. Bu mühlet içerisinde pratik ve teorik olarak ortodonti eğitimi ve hasta başında uygulamalar yapılmaktadır.

Ortodontik tedavi (tel tedavisi) hangi yaşlarda yapılır? Dişler her yaşta düzelir mi?
Çenelerin pozisyonundan kaynaklanan bozukluklar (ortopedik bozukluk) büyüme gelişim periyodunda tedavi edilirken, çenelerin olağan olduğu yalnızca diş diziliminden kaynaklanan bozukluklar her yaşta tedavi edilebilir. Ortognatik cerrahi tedavi ise 18 yaşından sonra yapılır.

Çocuğumu kaç yaşında ortodontik muayeneye getirmeliyim?
Çocuğun birinci ortodontik muayenesinin 7-8 yaşlarında, alt ve üst ön dişler sürdükten sonra yapılmasında yarar vardır. Bu devirde çenelerin gelişimi ve sürecek daimi dişler ile ilgili sorunlar fark edilebilir. Yapılacak erken bir teşhis ile ileride tedavi edilmesi daha güç olan iskeletsel bozukluklar basitçe tedavi edilebilir, diş çekimini gerektirecek durumlar önlenebilir. Ayrıyeten tedavi müddeti de kısaltılıp tedavi maliyeti düşürülebilir.

Ortodontiste birinci gelişte ne olacak?
Birinci randevuda tedavi süreci hakkında bilgiler verilir ve röntgen ve alçı modeller alınarak tedavi planlaması yapılmak üzere saklanır. Ortodonti takımı tarafından tedavi planı yapıldıktan sonra hastalara randevu verilerek ortodontik tedavi yapılır.

Diş röntgeni ziyanlı mıdır?
Her türlü ilacın ve röntgenin az da olsa yan tesiri ve ziyanı vardır. Elbette ki röntgen ışınları ziyanlıdır. Lakin günümüz teknolojisinde, diş röntgenlerinin dozu, öteki radyasyon kaynaklarına nazaran epey azdır. Mikrodalga fırınlar, televizyonlar, cep telefonları ve hatta fön makinaları, önemli oranda elektromanyetik radyasyon yayarlar ve denetimsiz olarak kullanılırlar. Diş röntgeni çekilirken ise doktorunuz size kurşun önlük giydirecektir.

Hangi sıklıkla randevulara geleceğim?
Randevular hastanın durumuna nazaran düzenlenmektedir. Sabit ortodontik tedavi gören hastalarda 4-6 hafta ortasında değişmektedir. Daha sık denetim gerektiren özel durumlarda ise randevular buna uygun olarak verilir. Seanslara daha sık gelip gitmekle tedavi müddeti kısalmaz. Bilakis bu durum dişlerinize ziyan verir ve tedaviyi uzatabilir.

Diş çekimi gerekli mi?
Ortodontik tedavi maksadı ile diş çekilmesi hastalar tarafından tercih edilmeyen bir durumdur. Diş çekimine karar vermede, alt ve üst çenedeki çapraşıklık ölçüsü, alt ve üst çenenin büyüme formu ve hastanın yüz profili üzere kriterler temel alınır. Elde edilen sonucun daha stabil olacağı, başarılı bir ortodontik tedavi için diş çekimi gerekebilir. Diş çekimi ile kazanılan boşluklar, yamuk dişlerin düzeltilmesi için kullanılır. Tedavi sonunda ağızda her hangi bir boşluk kalmaz. Dünya genelinde ortodontik tedavi emelli çekim oranı % 35-40 ortasında değişmektedir.

Görünmeyen teller var mı?
Son yıllarda metal braketlere nazaran daha az dikkat çeken diş renginde porselen braketlerin kullanımı artmıştır. Ayrıyeten dişlerin lisana bakan yüzeylerine yerleştirilen braket sistemleri (lingual braket) geliştirilmiştir.

Ortodontik tedavinin müddeti ne kadardır?
Ortodontik bozukluğun şiddetine, hastanın yaşı ve ahengine bağlı olarak 6 ay ile 3 yıl ortasında (ort 1,5 – 2 yıl) değişebilir.

Dişler neden çapraşık çıkar?
Ortodontik bozuklukların oluşumunda genetik ve çevresel faktörlerin tesiri vardır. Annesinden küçük çeneyi, babasından iri dişleri alan bir çocukta dişler çapraşık çıkabilir (genetik faktörler) yahut erken süt dişi kaybına bağlı olarak alttan gelecek daimi dişlerin yerlerinin korunamaması sonucu dişler çapraşık çıkabilir. Parmak emme üzere berbat alışkanlıklardan da kaynaklanabilir. (çevresel faktörler).

Süt dişlerinin korunması değerli midir? Nasıl olsa yerine yenisi gelmeyecek mi?
Toplum içinde süt dişleriyle ilgili sıklıkla rastlanan yanlış inanç, süt dişlerinin gelip süreksiz olduğu ve fırçalanmalarının çok kıymetli olmadığıdır. Süt dişlerinin en kıymetli yararı, çene-yüz iskelet sisteminin gelişimine katkıda bulunmasıdır. Süt dişlerinin erken kaybında hem çene kemikleri gereken genişlemeyi sağlayamaz hem de sürmekte olan daimi dişlere rehberlik edemez. Bu açıdan da süt dişlenmenin korunması, daimi dişlerin sıhhati açısından çok kıymetlidir.

Beslenme ile diş ve çene bozuklukları ortasında bir ilgi var mı?
Bilhassa fazla şekerli yiyeceklerle beslenme, ortodontik bozukluklara neden olmaktadır. Fazla şekerli beslenme sonucu diş çürüğü oluşur. Çürük nedeniyle diş kayıpları(çekim) olduğunda, çekim boşluğuna komşu dişlerin hareketi sonucu ortodontik bozukluklar oluşur. Ayrıyeten Proteinler, D, A, B1, B2 vitaminleri ve Kalsiyum eksikliğinin, diş ve çene bozuklukları oluşumunu kolaylaştırdığı tarafında araştırmalar vardır.

Kapanış bozukluğu olduğu nasıl anlaşılır?
Dişler kapatıldığında üst-alt istikamette açıklık varsa, üst çene alttan daha darsa, dişler ortasında boşluklar varsa, alt ya da üst çene başkasından çok fazla önde ya da gerideyse ortodonti uzmanı tarafından muayene olmanız gerekmektedir.

Erişkinler ortodontik tedavi görebilir mi?
Ortodontik tedavi her yaşta yapılabilir. Her yaşa nazaran uygulanabilen tedavi prosedürleri ve tedavi amaçları vardır.

Ortognatik cerrahi nedir?
Birtakım iskeletsel uyumsuzlukların tedavisinde, şayet alt ve üst çene çok önde, geride ya da yanda konumlanmışsa tek başına ortodontik tedavi yetersiz kalabilir. Bu türlü durumlarda muhtaçlık duyulan düzeltimin sağlanması için ortodontik tedavinin bir kesimi olarak çenelere cerrahi uygulanması gerekebilir. Cerrahi sonrasında çok kısa müddette elde edilen estetik sonuç başarılı olmakta ve günümüzde ortognatik cerrahi tedavi gitgide yaygınlaşmaktadır.

Teller takılırken/çıkartılırken ağrı yapar mı?
Tellerin takılıp çıkarılması sırasında hastalara ağrı verecek bir durum kelam konusu değildir. Diş telleri, tedavinin birinci bir kaç günü yanaklara ve diş etlerine rahatsızlık verebilir ve hafif ağrıya sebep olabilir. Lakin ağrı kesici kullanımına pek gerek duyulmamaktadır. 1 hafta içerisinde bütün şikayetler ortadan kalkar.

Teller konuşmayı tesirler mi?
Teller genelde konuşmayı etkilemez. Lisanın hareket hudutları içerisinde kullanılan kimi teller (dil önleyici, nance gibi) takıldıktan sonraki birinci günlerde konuşmayı olumsuz etkileyebilir. Ancak lisanın bölgeye tekrar ahenk sağlamasıyla bu durum ortadan kalkar.

Ortodontik tedavi sırasında dişlerin sallanması olağan midir ?
Ortodontik tedavi sırasında dişlerin hareket edebilmeleri için etraflarındaki kemiğin hareket tarafında yıkımı gereklidir. Bu nedenle, dişlerin sallanması olağandır.

Tellerin takılması ne kadar sürer?
Tellerin takılma süreci hadiseye bağlı olarak 45 dk.-2 saat ortasında değişir.

Tedavi sırasında nelere dikkat edilmeli?
Dişlerinize teller takıldıktan sonra, dikkat etmeniz gereken en değerli şey ağız paklığı ve yenilen besinlere itina gösterilmesidir. Dişlerin çapraşık olduğu ağızlarda, düzgün dişli ağızlara nazaran besinler çok daha fazla birikmektedir. Çapraşık dişler üzerine, birçok girinti ve çıkıntıya sahip tellerin de yapıştırılmasıyla, çok bir besin birikimi olmaktadır. Bu besin artıklarının bakteriler tarafından parçalanmasıyla oluşan asitler, hem diş çürükleri ve dişeti hastalıkları(dişeti iltihabi) için uygun bir ortam oluşturmakta hem de dişler üzerine yapıştırılan tellerin(braket) kopmasına neden olmaktadır. Bu yüzden ağız paklığı gerektiği üzere yapılmalı, şekerli, asitli, yapışkan ve sert besinlerden kaçınılmalıdır.

Teller dişleri çürütür mü?
Tellerin direkt olarak diş çürütücü bir tesiri yoktur. Yalnızca besin birikimini artırdıklarından dişler yeteri kadar fırçalanmadığında çürük oluşumu için uygun bir ortam oluştururlar. Bu yüzden her öğünden sonra dişler fırçalanmalıdır.

Tellerin diş etlerine ziyanı var mı? Teller ağız kokusu yapar mı?
Tellerin direkt olarak diş etleri üzerine bir ziyanı yoktur. Besin birikimini artırdıkları için dişler yeterli fırçalanmadığında diş ve dişeti hastalıkları için uygun bir ortam oluştururlar. Ağız kokusunun birçok nedeni vardır. Genel sıhhatinizi ilgilendiren bir hastalık(seker has. gibi) ağız kokusuna neden olabilir yahut dişler uygun fırçalanmadığında oluşan diş ve dişeti hastalıkları ağız kokusu yapabilir.

Ortodontik tedavi yapılmazsa neler olabilir?
Çapraşık dişlerin temizlenmesi güç olduğundan diş çürüğü, diş eti iltihabi ve diş eti çekilmesi üzere durumlar daha kolay oluşacaktır. Çenelerin kapanış bozuklukları, çiğneme bozukluklarına neden olarak dişlerde aşınmalara ve eklem sorunlarına yol açabilir. Ayrıyeten ortodontik bozukluklar bireyin kendine olan itimadını azaltarak psikososyal gelişimini olumsuz etkileyebilir.

Tellerin sıhhate ziyanı var mı?
Metale karşı alerjiniz yoksa endişelenmenizi gerektirecek bir durum yoktur. Zira ortodontide kullanılan bütün metaller hastaların sıhhati düşünülerek üretilmiştir.

Teller spor yapmama mani olur mu?
Ortodontik yay(facebow) yahut yüz maskesi(face mask) kullanıyorsanız spor yapmanız sıkıntı olacaktır. Ağız dışı apareylerin spor sırasında çıkarılması önerilir. Braketler ise spor yapmak için mani değildir. Fakat her hangi bir çarpma sırasında oluşabilecek yaralanmaların önlenmesi için kollayıcı kullanılabilir.

Teller çıktıktan sonra dişlerde leke kalır mı?
Tedavi boyunca dişlerinizi sistemli olarak fırçalarsanız, ağız bakımınız yeterli olursa hiçbir leke kalmayacaktır.

Tedavi bittikten sonra dişler tekrar bozulur mu?
Teller çıkarıldıktan sonra dişler eski konumlarına dönmek isterler. Dişleri mevcut konumlarında tutmak için sabit ya da hareketli pekiştirme apareyleri kullanılır. Bu apareyler önerilen müddetlerde kullanılmazsa dişler tekrar bozulabilir.

Retansiyon apareyi kullanılmazsa ne olur?
Dişler tedavinin başındaki pozisyonlarına geri döner. Ortodontik tedaviye tekrar başlanması gerekebilir.