Duygusal yeme bozukluğu nedir? Emareleri ve kurtulmanın yolları!

Duygusal yeme bozukluğu, kişinin duygusal gerilimle başa çıkmak için yiyeceklere yöneldiği bir davranış biçimidir. Fizikî açlık yerine, üzüntü, gerilim, ıstırap ya da yalnızlık suretiyle hislerin tetiklediği bu yeme alışkanlığı, kilo alımına, esenlik problemlerine ve ruhsal rahatsızlıklara yol açabilir.

Şahıs, aç olmadığı halde duygusal boşluğu doldurmak için yiyecek yeme eğilimindedir ve bu davranış bir döngü haline gelmiş olarak bozukluğa dönüşebilir.

Duygusal Yeme Bozukluğu Nedir?

• Duygusal yeme, kişinin duygusal bir durum ya da gerilim yaşadığında yiyecek yemeye yönelmesidir.
• Bu durum, yiyecek yemeyi fizikî açlığı gidermekten oldukça duygusal bir boşluğu doldurmak için kullanmak manasına gelir.
• Şahıs çoklukla mutsuz, gerilimli,yalnız ya da dertli olduğunda yiyeceklerle kendini rahatlatmaya çalışır. Bunun sonucunda, kısa vadeli bir rahatlama hissedilse de, uzun solukta kilo alımı ve esenlik meseleleri baş izah edebilir.

Duygusal Yeme Bozukluğu Iyi mi Ortaya Çıkar?

Stres ve Anksiyete:

Çağdaş ömrün baskıları, iş gerilimi, aileyle ilgili sıkıntılar ya da ferdî zorluklar, fertleri daima bir gerilim ve anksiyete içine sokabilir.

Stres hormonu olan kortizol düzeyinin yükselmesi, kişiyi bilhassa yüksek kalorili yiyeceklere yönlendirebilir.

Duygusal Travmalar:

Geçmişte yaşanmış olan travmatik tecrübeler, duygusal yeme bozukluğunu tetikleyebilir. Bilhassa yitik, ayrılık ya da zorlayıcı yaşam vakaları yaşayan şahıslar, bu duygusal boşluğu yiyeceklerle doldurmaya çalışabilirler.

Alışkanlıklar ve Çocukluk Periyodu:

Çocukluk devrinde ebeveynlerin yemekle ödüllendirme ya da cezalandırma alışkanlıkları, ileriki yaşlarda duygusal yeme bozukluğuna yer hazırlayabilir.

Çocuklukta rahatlatıcı bir aktivite olarak görülen yiyecek yeme, yetişkinlikte de bu formda algılanmaya devam edebilir.

Düşük Kişilik Hürmeti ve Depresyon:

Bilhassa düşük kişilik hürmeti ve depresyon yaşayan bireyler, bu negatif hisleri yemekle telafi etme eğiliminde olabilirler. Yiyecek yemenin verdiği kısa müddetli memnunluk, kişinin duygusal acısını süreksiz olarak bastırır.

Duygusal Yeme Bozukluğunun Emareleri

Açlık Emareleri Olmadan Yiyecek Yeme:

Şahıs, fizikî olarak aç olmadığı halde kendini buzdolabının başlangıcında bulabilir. Bilhassa atıştırmalıklar ve abur cuburlar bu anlarda sık tüketilir.

Stresli Durumlarda Yiyecek Yeme İsteği:

İşte ağır bigün, ferdî bir münakaşa ya da gerilimli bir olayın akabinde yiyecek yiyecek, duygusal yeme bozukluğunun en yaygın belirtilerindendir.

Belirli Yiyeceklere Fazlaca Düşkünlük:

Duygusal açlık, çoklukla şekerli, yağlı ya da karbonhidrat içeren yiyeceklerle giderilmeye çalışılır. Bu yiyecekler süreksiz bir memnunluk sağlar, lakin uzun solukta suçluluk hissine yol açabilir.

Yiyecek Sonrası Suçluluk Duygusu:

Yiyecek yedikten sonrasında şahıs, suçluluk ya da utanç hissedebilir. Duygusal yeme döngüsünün bir modülü olan bu durum, kişinin kendine olan inancını sarsabilir ve gerilimli anlarda gene yemeye başvurmasına niçin olabilir.

Yiyecek Yerken Kontrolsüzlük Hissi:

Duygusal yeme esnasında şahıs ne kadar yiyecek yediğinin farkına varmaz ya da durdurmakta zorlanır. Yiyecek yeme aksiyonu adeta bir otomatik pilota bağlanmış suretiyle devam eder.

Duygusal Yeme Bozukluğuyla Başa Çıkma Yolları

Fizyolojik ve Duygusal Açlık Ortasındaki Farkı Tanıyın:

Fizyolojik açlık çoklukla yavaş yavaş gelir ve bedene güç sağlamak için bir sinyal niteliğindedir. Duygusal açlık ise ani gelir ve belirli bir yiyeceğe karşı oldukça talep duyulur.

Fizyolojik açlığı beslemek kıymetlidir, lakin duygusal açlığı fark edip bu duruma şuurlu formda yanıt vermek gerekir.

Duygusal Tetikleyicilerinizi Tanıyın:

Stres, badire ya da yalnızlık anlarında ne zaman yiyecek yeme eğiliminde olduğunuzu fark etmek, bu döngüyü kırmanın birinci adımıdır.

Yiyecek yerine alternatif gerilim yönetim teknikleri deneyebilirsiniz; meditasyon, yoga ya da yürüyüş suretiyle aktiviteler, yiyecek yeme gereksinimini azaltabilir.

Duygusal Muhtaçlıkları Karşılamak için Değişik Usuller Geliştirin:

Yiyecek haricinde kendinizi rahatlatmanın yollarını keşfedin. Bir hobi edinmek, bir arkadaşla konuşmak ya da bir günlük tutmak, duygusal boşluğu doldurmanın daha sıhhatli yolları olabilir.

Yiyecek Günlüğü Tutun:

Hangi duygusal durumlarda yiyecek yediğinizi ve bu yiyeceklerin size ne hissettirdiğini not etmek, bu bozukluğun farkındalığını artırabilir ve duygusal tetikleyicilerinizi anlamanıza destek olabilir.

Ustalaşmış Yardım Alın:

Duygusal yeme bozukluğu, ustalaşmış bir psikolog ya da diyetisyenin yardımıyla yönetilebilir. Terapi ve sıhhatli beslenme programları, bu döngüden kurtulmanıza destek olabilir.