Mevsimsel Depresyon

Sonbahar ve kış aylarında her iki şahıstan biri mevsimsel depresyon yaşamaktadır ve bu durum bayanlarda erkeklerden iki kat daha fazla görülmektedir.

Mevsimsel depresyonun, beynin sonbahar ve kış aylarında gün ışığının azalmasına verdiği reaksiyon ile tetiklendiği düşünülmektedir. Beyinde bulunan iki özel kimyasal unsur olan serotonin ve melatonin seviyesindeki değişikliklerin mevsimsel depresyonla temaslı olduğuna inanılmaktadır. Melatonin uykuyla kontaklı bir hormondur. Karanlıkta yahut gündüzler kısaldığında beden büyük ölçülerde melatonin üretir ve bu yüksek seviyedeki melatonin beşerde uyku hali, rehavet ve uyuşukluğa neden olur.

Beyindeki kimyasal bir husus olan serotonin ise insanın ruh halini tesirler. Güneş ışığına maruz kalındığında serotonin üretimi artar. Sonbahar ve kış aylarında günler kısalmaya başladığından, bedendeki serotonin ölçüsünde düşüş olur. Hasebiyle yaşanan çökkünlük durumu, serotonin düzeyindeki düşüşle de açıklanabilir.

Mevsimsel depresyonun belirtileri nelerdir:

• Aşırı yorgunluk, uyku müddetinde artış

• İştah ve kilo artışı

• Çökkün his durumu, mutsuzluk, endişe

• Enerji eksikliği

• Güvensizlik, değersizlik ve suçluluk duyguları

• Sosyal hayattan kendini geri çekme

• Önceleri zevk alınan şeylerden artık zevk alamama

• Konsantrasyon zorluğu

• Cinsel isteksizlik

Mevsimsel depresyon açısından bakıldığında, üstteki belirtilerden en çok iştah artışı, uyku muhtaçlığı, güç ve keyif seviyesinde azalma görülür. Ayrıyeten bu belirtilerden en az beşi hissediliyorsa, mevsimsel depresyon yaşanıp yaşanmadığı değerlendirilmelidir.

Mevsimsel depresyonu başka depresyon biçimlerinden ayıran farklılıklar:

• En az iki yıl art geriye, yılın tıpkı vaktinde depresyon bulgularına sahip olunması

• Depresyon devirlerinin akabinde depresyon olmayan periyotların gelmesi

• Ruh halindeki ve davranışlardaki değişikliği açıklayacak diğer bir neden olmaması

Alınacak tedbirler:

• Hava güneşli olmasa da sabah yahut öğle saatlerinde 25-30 dakika dışarıda yürüyüş yaparak güneş ışığından faydalanmak

• Düzenli olarak spor yapmak

• Sabah yataktan erken kalkmak ve gün ışığından faydalanmak

• Sağlıklı beslenmek (karbonhidrat ve şeker alımının denetim altında tutulması)

• Besin desteği olarak multi vitamin kullanmak (özellikle B vitamini eksikliğinin olup olmadığının denetim altında tutulması)

• Çalışma ortamlarında gerekli ışık gereksiniminin karşılanması ve ortamın ısı ayarının denetim altında tutulması

• Akşam saatlerinde floresan ışık yerine güneş ışığı renginde olan ampullerin kullanılması.