Takıntılı Mısın?

Yıllık müsaadelerini kullanmak üzere tatile çıkan bir aile düşünün. Her şey âlâ hoş giderken yolun muhakkak bir uzaklığını gitmişken aile bireylerinden birinin aklına “Acaba ben prizleri denetim ettim mi? ” Fikri beynini kemirmeye başlamıştır. Bir türlü bu niyetin üstesinden gelemiyor. Bu sefer etrafındakileri huzursuz etmeye ve şüphelendirmeye başlıyor. Diyor ki haydi geri dönelim. Benim için rahat etmeyecek denetim etmem lazım. Halbuki konuttan çıkarken her şeyi tek tek denetim etmişti. Lakin bu niyet istemsizce aklına geliyor evet tahminen denetim etmiş olabilir fakat bu sefer unutmuşta olabilirim diyerekten yolu geri dönüyorlar. Meskene döndüklerin meskende her şey olağan prizler çekilmiş hiçbir sorun yok ama aile bireyi ikna olmakta zorlanıyor…

İşte bu örnekte olduğu üzere biz buna takıntılık tıbbi ismi ile Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) diyoruz. Bu örnekleri istediğiniz üzere türetebilirsiniz. Markete çıkıp sanki kapıyı kapattım mı? Yahut selamlaştığınız birisiyle tokalaştığınız elleri pak miydi? Kimi şahıslar; Her gün meskenini siler süpürür tek tek ocakların düğmelerine kadar siler, lavaboyu 10 dan fazla yıkar sonraki gün tekrar tıpkı halde paklığa devam eder. Konuk geldiğini düşünürsek, konuklar gittikten sonra sabaha kadar koltukları siler durur…

Evet, ne kadar güç ve yorucu görünüyor dimi günümüzde en yaygın olanı da paklık takıntısıdır. Bunu yani davranış odaklı ise kompülsif olarak isimlendirirken öbür bir çeşidi ise niyet takıntılığıdır. Bunun ismi da obsesif takıntılıktır. Kişi fikirlerine sahip çıkamaz her an herkese karşı rezil olma korkusu, kişinin zihninde uzaklaştıramadığı fikirler ve kanılar. Bazen saçma olduğunu düşünseler bile bunu çok ağır yaşarlar ve huzursuzluğa yanlışsız masraflar bunun sonucunda da anksiyete başlar. Örneğin; Meskende ailesiyle birlikte oturan adamın anlık “kontrolümü kaybeder eşime karşı öfke kontrolümü sağlayamazsam ziyan verir miyim? ” biçiminde düşünüp huzursuz olabilir. Ve ya çocuğu emzirirken denetimi kaybedip onu boğabilirim düşüncesi… Bu örnekleri de arttırabilirsiniz. Takıntılık bireylere değerli ölçüde eza ve ziyan verir bunun yanı sıra vaktinin tümünü çalar. Günlük işlerini aksatır, bireyler ilgilerinde külfet yaşarlar. Temizlik, niyet takıntılığın yanı sıra öbür takıntılarda mevcuttur bunlardan kimiler;

Dini içerikli Takıntılar; Dini inançları ağır yaşayan kısımlarda sık görülen bir takıntılıktır. Daha evvel gözlemleme bahtı bulduğum bu takıntılık kişi inançlarının tam zıddı bir fikir içerisine giriyor olmasıdır. Örneğin; Dini ibadetlerinin yerine getiren kişinin namaz sırasında “Allah’ın varlığından kuşku duyma” halinde fikirlerden kendini alıkoyamıyor.

Simetri, tertip Takıntısı; Kişinin tüm yaşantısı simetri ve tertip içerisinde olmalıdır. Buna örnek verecek olursam; meskendeki tabloların birebir hizada olması ve bibloların birebir istikamete bakıyor olması gerekir. Halının püskülleri zıt değil birbirinden ayrılmış formda dümdüz olmalıdır.

Dokunma Takıntısı; Bir eşyaya dokunma ihtiyacı hissederler. Örneğin; Meskenden çıkmadan evvel anahtarlığın üzerinde asılı duran aile tablosuna dokunmadan çıkarsa ailesinin başına olumsuz bir olay gelecekmiş üzere hisseder.

Sayma Takıntısı; Günlük işlerini belirli bir sayıya kadar saymadan yaparsa işlerinin rast gitmeyeceğini düşünür. Örneğin; Kızını okula yollayan anne dört kere “Allah zihin açıklığı versin” demezse başına bir şey geleceğinden endişelenir.

Evet, bu takıntılıkların çeşidi epey fazla. Pekala, sizde takıntılık var mı? Ve ya hangi takıntılık ile baş ediyorsunuz? Görülme sıklığı ve tedavi çeşitleri nelerdir? Buyurun daima birlikte bakalım…

Yapılan araştırmalara nazaran takıntılık en sık görülen, dördüncü sırada yer alan ruhsal bir hastalıktır. Türkiye’de 2 milyon, dünyada 180 milyon bireyde görülmektedir. Ve çoklukla ergenlik periyodunda 20 ile 30 yaş aralığında başlar. Erkeklerde denetim kompülsiyonlar bayanlarda ise paklık kompülsiyonlar sık görülmektedir. Genelinde ise bayanlarda daha sık rastlanır. Bu hastalık genelde yavaş yavaş ortaya çıkar. Nedenleri ortasında birçok faktör vardır. Daha evvelki yazılarımda belirtmiş olduğum üzere genetiklik kelam mevzusudur. Aile de daha evvel OKB tanısı konulmuş biri varsa şahısta görülme mümkünlüğü çok yüksektir. Doğum, lohusalık, kayıp, cinsel istismar, aile ve ya toplum baskısı bu hastalığı ortalığa çıkarır. Baskıların fazla olduğu yerler olabiliyor, “sakın onu yapma baban görür, sakın ha günahtır! ” üzere ergenlikte söylenen baskın kelamlar çocuğun şuurunda suçluluk psikolojisini ortaya çıkarıyor. Bu yüzdendir ki 20 li yaşların başında ortaya çıkması. 

Pek çoğumuz batıl inançlara inanır ancak bilmezler ki nelere sorun açar… Siyah kedi gördün üç sefer saçını çek, makûs bir şeyden bahsedildiğin de üç defa tık tık tık tahtaya vurup aman şeytan kulağına kurşun denmesi, korktuğunuzda baş parmağınızı dişlerinizin ortasına koyup üç sefer başınızı üst kaldırmak… Evet, bunlarda nedenleri ortasında yer alıyor. 

 Peki, hastalığın tedavisi var mıdır? Diyenler için, her hastalığın olduğu bu hastalığında tedavi mümkündür. Yavaş yavaş ortaya çıkan bir hastalığın tedavi süreci uzun olur. Sabırla başlarsanız sonucunu alacağınız bir tedavi süreci ortaya çıkacaktır. Takıntılığı olan bireylerin kendi hastalıkları konusunda iç görüleri yoktur. Bu yüzden aile ve toplumsal etraflarına çok iş düşmektedir. Örneğin çöpün yanından geçtiğinizde üstüne kir bulaştığını düşünerek kıyafetlerini ve ellerini saatlerce yıkayan bir hastaya “hayır kir bulaşmamıştır” demek yerine kirin bulaştığını elini ve kıyafetlerini tekrar tekrar yıkamamak için direnmelisin kanısını aşılamak ve hastadan çok büyük beklenti içine girmeden bunu başarması istenir. Tekrar söylemek gerekir ki sıkıntı bir süreç ancak imkânsız değil. Evvel kendinize sonra psikoloji bilimine inancın.